Pontevedra, 3 de abril de 2025. Pontevedra é a cidade das persoas, “é plural, integradora e pioneira na aposta polo desenvolvemento de políticas públicas a prol da equidade social”. Unhas características que a concelleira de Benestar Social subliñou durante a presentación dos actos do Día Internacional do Pobo Xitano, unha efeméride que sirve para visibilizar a unha comunidade con identidade propia, combater os prexuízos e estereotipos que lastran a súa inclusión e progreso social e amosar e reivindicar o respecto a diversidade e a igualdade. Unha comparecencia na que lembrou que se cumpren 20 anos da posta en marcha do Programa municipal de reforzo educativo para alumnado xitano, unha iniciativa pioneira en Galiza. 

Ao seu carón estaba, Begoña Núñez, coordinadora da Fundación Secretariado Xitano (FSX) de Pontevedra, entidade coa que o Concello colabora de xeito ininterrompido desde hai máis de dúas décadas, e a mediadora inter-cultural Rebeca Flórez. 

Begoña Núñez destacou que este 8 de Abril é para eles “unha dobre celebración”. Por unha banda, cúmprense 600 anos desde a chegada dos xitanos a Península Ibérica, e por outra, o Día Internacional servirá de novo de altofalante para denunciar a discriminación que aínda sofren os membros da comunidade romaní e reivindicar políticas activas de inclusión. “Ningún neno ou nena debería ser discriminado por ser xitano”, subliñou. 

“Coñéceme antes de xulgarme” reclamou Rebeca Flórez, quen lamentou que hoxe en día sigan vixentes estereotipos que converten en sospeitosa a unha persoa polo feito de ser de etnia xitana. 

O 8 de Abril, ás 11.30 horas, despregarase a bandeira xitana - azul e verde, as cores do ceo e do campo, e coa roda de carro vermella, símbolo da tradición itinerante do pobo romaní- no balcón da Casa da Luz e lerase o manifesto que a Fundación Secretariado Xitano levará a todos os recunchos de Galiza e do Estado. 

Xa pola tarde o CEP Marcos da Portela de Monte Porreiro acollerá (de 16.30 a 18.00 horas) un acto lúdico-formativo, no que o alumnado profundará na historia e cultura xitana e na realidade dos seus con-veciños, da man de ex-alumnas. Ao tempo “Inaugurarase” un mural feito polas nenas e nenos do centro. 

VINTE ANOS DUN PROGRAMA PIONEIRO 

Cúmprense 20 anos desde que o Concello de Pontevedra puxo en marcha o Programa municipal de seguimento escolar e compensación educativa externa para a comunidade xitana, unha iniciativa pioneira en Galiza, que naceu co dobre obxectivo de reducir o absentismo escolar e mellorar o éxito académico do alumnado xitano. As chamadas “aulas de reforzo educativo” seguen a ser unha realidade. Desde o seu comezo pasaron por elas máis de 500 nenos e nenas 

Porén o programa vai máis aló das clases de reforzo - hoxe en día atenden a medio cento de escolares- que se imparten no Centro Cultural de Monte Porreiro e na Casa Azul. Inclúe: a colaboración cos servizos socias municipais para actuacións dirixidas a combater o absentismo escolar; o contacto periódico cos centros educativos para facer seguimento do alumnado do programa de apoio educativo e atender as súas demandas; facer mediación familiar para o apoio á escolarización e a asistencia ao reforzo educativo e informar ás familias sobre o funcionamento do sistema educativo, os seus dereitos (bolsas ou recursos específicos) e obrigas. 

Ademais compleméntanse con Obradoiros de ocio interculturais, nos que se desenvolven dinámicas e xogos con contidos transversais: educación medioambiental, hábitos saudables, valores… e realizan visitas culturais, festas ou celebran datas sinaladas como o 8 de Abril. 

Por outra banda, desde o 2014 o Concello de Pontevedra colabora tamén co Programa Promociona, que fóra posto en marcha seis anos antes -e tamén de xeito pioneiro en Galiza- pola FSX, co fin de que cada vez máis mozas e mozos xitanos completen a Educación Secundaria Obrigatoria (ESO) e continúen estudando e formándose, o que incrementará as súas posibilidades de promoción social e emprego. 

OUTROS PROGRAMAS DA FXG 

Mentres que a Concellería de Benestar Social centra a súa acción a prol da inclusión social da comunidade xitana na educación e na mocidade, a Fundación Secretariado Xitano desenvolve a maiores outras liñas de traballo en Pontevedra. É o caso do Programa de Emprego Acceder, que promove itinerarios individualizados de inserción socio-laboral; o Programa de Inclusión Residencial, para favorecer o acceso de familias xitanas a unha vivenda digna e contextos inclusivos; o Programa de Educación Dixital CODIGI-RED.ES ou o Programa de Promoción da Saúde, para mellorar a calidade de vida e impulsar estilos de vida saudables.