A rehabilitación dos edificios históricos do Museo de Pontevedra nas inmediacións da Praza da Leña, o Castro Monteagudo, García Flórez e Fernández López xa está definida. O vicepresidente César Mosquera, o director do Museo, Xosé Manuel Rey, e o arquitecto e asesor provincial Jesús Fole presentaron a proposta: a creación dun gran espazo soterrado que conectará baixo terra os tres inmobles e permitirá duplicar a súa capacidade expositiva. 

A solución, xa falada con Patrimonio e enfocada nos trámites administrativos, é segundo o vicepresidente César Mosquera, a “única técnica e administrativamente viable”, ademais de “lograda, bonita, orixinal e funcional”. Tamén se iniciaron conversas coa Xunta e o Estado para que se involucren no financiamento, coa perspectiva de comezar a obra a mediados de 2021 se non existen complicacións.

O vicepresidente Mosquera destacou que o Museo de Pontevedra é “claramente” o museo máis importante de Galiza. Subliñou que está moi constreñido de espazo pola sobreabundancia de pezas e coleccións, polo que a rehabilitación dos edificios históricos que levan pechados e baleirados dende a posta en marcha do ‘Sexto Edificio’ é un obxectivo prioritario (xunto á mellora da xestión e á creación dun novo edificio de Arqueoloxía). 

“Este é un dos retos máis difíciles cos que nos enfrontamos colectivamente e eu como responsable público”, dixo -lembrando no seu haber actuacións como a do Pitillo, Mugartegui, o aparcadoiro da Praza do Concello-. Incidiu, ademais, en que os pasos que  historicamente se plantexaron para a rehabilitación atoparon co “muro da inviabilidade” pola complexidade técnica, polo mal estado interior dos inmobles (sobre todo do Castro de Monteagudo e García Flórez), e tamén pola súa situación a cotas diferentes, chegando a paralizarse o debate das solucións en 2013. 

Así, logo de activar de novo a rehabilitación e dun fondo traballo, chegouse á conclusión de que a conexión soterrada entre os tres edificios era a mellor alternativa: crear 1.900 metros máis de superficie construída en dous niveis de soto e gañar en funcionalidade ao redistribuír os 1.945 metros de superficie actual en superficie.

A partir desa proposta iniciáronse todos os trámites: houbo contactos con Patrimonio -que amosou a súa satisfacción por manter intacta a apariencia do exterior dos edificios-, iniciáronse as contratacións do xeotécnico e da modificación do Peprica, está en estudo o apuntalamento dos edificios durante a obra, e está en redacción o convenio co Concello de Pontevedra para que ceda o uso do subsolo.

En canto aos prazos, a previsión é que as obras comecen en dous anos, estando abertos xa os contactos coa Xunta de Galiza e Estado para que aporten parte do investimento da rehabilitación, que ten un custe estimado de 2.500 euros por metro cadrado. “-O financiamento desta obra no Museo- está entre as famosas condicións da Axenda Galega que o BNG negocia en Madrid, pero tamén o negociaremos pola vía institucional”, dixo Mosquera, salientando tamén o compormiso da presidenta da Deputación para presionar tanto ao goberno galego como ao estatal.

Céar Mosquera: "A proposta de rehabilitación para os edificios Castro Monteagudo, García Flórez e Fernández López: é a única solución técnica e administrativamente viable, orixinal, funcional, bonita e lograda”

A solución máis idónea 

Pola súa banda, o director do Museo Xosé Manuel Rey, explicou os condicionamentos e limitacións que existen a día de hoxe nos edificios históricos do Museo que levaron a plantexar a solución presentada como a máis idónea. 

O primeiro a destacar foi que os edificios García Flórez e Castro de Monteagudo, por ser os primixenios da institución museística e o seu valor simbólico, deberían manterse de maneira “irrenunciable” na proposta construtiva. Así mesmo, e dados os graves problemas de acceso e comunicación entre os inmobles, unha das apostas era garantir a plena accesibilidade para todas as persoas nas mesmas condicións. 

A seguir, Rey subliñou a importancia de crear unha zona de acceso única cunha grande entrada na que se garantisen os servizos e elementos imprescindibles para as e os visitantes; a aposta por unha solución que eliminase a compartimentación das estancias e permitise recuperar a configuración orixinal dos inmobles; a necesidade de gañar superficie útil significativa para activar coleccións e pezas que non están en exhibición; a garantía de dar un servizo público de calidade en cuestións de seguridade, climatización, ou comunicación vertical, entre outras; así como garantir espazos inexistentes e recuperar instalacións obsoletas para mellorar as condicións de traballo do persoal (coa creación de aulas ou espazos de obradoiros).

O Louvre, a inspiración

O arquitecto e asesor provincial Jesús Fole foi o autor da proposta de rehabilitación. Destacou que está inspirada na solución adoptada polo Louvre en París para comunicar e ampliar a súa superficie expositiva, baleirando o espazo interior aos pazos laterais e reorganizando circulacións de público. 

Segundo dixo, en calquera caso, a actuación en Pontevedra –deixando a un lado a súa magnitude en superficie- “é un reto máis complexo” que o do Louvre polos cambios de rasante que existen entre os edificios.  Subliñou que se duplica a superficie real de Castro Monteagudo, García Flórez e Fernández López, pasando dos 1.945 metros cadrados actuais a 3.845 metros coa construción do novo soto a dous niveis. Este distribúese baixo a planta dos tres edificios e baixo os 25 metros da zona de unión do Fernández López co Castro de Monteagudo, onde agora está o monumento a Castelao.

Unha vez rehabilitado o conxunto de edificios do Museo na contorna da Praza da Leña, o público entrará a través dun acceso único polos soportais inferiores do edificio Fernández López en nivel O, nunha zona de 250 metros cadrados. Logo poderá pasar ao soto no nivel -1, que será compartido entre os edificios Castro Monteagudo e Fernández López, e despois baixar ao soto nivel -2, compartido para edificios García Flórez e Castro Monteagudo. Estas plantas inferiores e as superiores estarán comunicadas, entre outras fórmulas, cun novo ascensor a construír na torre do edificio Castro Monteagudo, por onde se chegará a un novo miradoiro dende onde observar os campanarios de Santa María e San Bartolomé. “Esta rehabilitación é complexa pero factible: unha verdadeira obra de enxeñería avanzada. É un espectáculo”, cualificou o arquitecto.